Top
Panel główny
Portal
Powitanie
Poglądy
Ciasteczka
Kontakt
Katolicyzm
Droga krzyżowa
Świadkowie Jehowy
Tawiusz
Praktyczne
Notacje
Unikod
Programy
Muzyka
Dźwięki
Terminy
Gitara
Gry
Mafia
Argentynopol
Szachowe
Galeria
Zadania
Suchary
Download

data ostatniej zmiany tej podstrony: 12 IX 2024 r.

Sztuka

Sztuka jest częścią naszej kultury, ale trudno zdefiniować, co jest dziełem sztuki, a co nim nie jest. Wynika to m.in. z tego, że sztuka może być różnie postrzegana. Jednak aby w jakimś stopniu rozumieć wartość sztuki, możemy np. rozważać jej treść lub tworzyć pojęcia, by klasyfikować to, co sprawia, że czujemy konkretne emocje.

Jeśli dzieło jest jakąś formą językową, to w oczywisty sposób może być ono różnie postrzegane przez odbiorców, bo już do samego jego odczytania potrzebna jest znajomość danego języka.

Sztuka może spełniać wiele funkcji. Przykładowo uczucia powstające przy doświadczaniu sztuki mogą odciążyć odbiorcę od własnych uczuć lub tworzyć nowe skojarzenia, które mogą ułatwić zapamiętywanie różnych treści. Dlatego dobrze pojęta sztuka jest naszym dobrem.

sztuka, artysta, dzieło, estetyka, kategoria estetyczna, katharsis, mnemotechnika

Piękno

Piękno polega na harmonijnym układzie elementów. Przykładami mogą być symetrie, proporcje, ale także struktury zorganizowane przestrzennie czy funkcjonalnie. Porządek i dopasowanie są dla nas pożyteczne, a w zetknięciu z nimi odczuwamy zachwyt.

Zachwyt zaś jest uczuciem przyjemnym, dlatego motywuje nas do działań, których efektem również będzie piękno. W ten sposób możemy rozważać piękno jako siłę, która działa na człowieka.

Przyroda tworzy harmonijny i zrównoważony ekosystem. Organizmy mają w nim swoje miejsce i rolę, one składają się ze zorganizowanych narządów, te zaś z tkanek itd. Jest to jeden z obrazów naturalnego piękna. Dlatego sztuka opiera się często na zasadzie naśladowania, by piękno dzieła odzwierciedlało piękno przyrody.

Piękne są również dobre czyny, a szczególnie kiedy polegają na pomocy innym ludziom. Dlatego piękno i dobro są ze sobą związane i pozostają w najlepszej relacji, kiedy pierwsze jest znakiem drugiego.

Myśleć to co prawdziwe, czuć to co piękne i kochać co dobre – w tym cel rozumnego życia.
Platon

Bo piękno na to jest, by zachwycało
Do pracy – praca, by się zmartwychwastało.

Cyprian Kamil Norwid (Promethidion)

Wasze piękno nie powinno sprowadzać się do rzeczy zewnętrznych: wyszukanej fryzury, złotych ozdób i strojnych sukien, ale niech wypływa z tego, co jest ukryte w ludzkim sercu: z niezniszczalnego pokoju ducha i delikatoności.
św. Piotr (1P 3, 3-4b)

piękno, zachwyt, kalokagatia, konsonans, harmonia, mimesis, hipoteza Gai, emergencja, wewnętrzne nieuporządkowanie

Komizm

Komizm polega na przedstawieniu pomyłki, błędu, sprzeczności. Wymaga on jednak zarysowania jakiejś rzeczywistości, do której dany element nie pasuje. W przeciwnym wypadku niezgodność nie zaistniałaby.

Komizm bawi i rozśmiesza ludzi. Zachęca on odbiorców do wzięcia udziału w pewnego rodzaju grze, której celem jest zrozumienie na czym przedstawiona sprzeczność polega. Dlatego sprzyja naszemu rozwojowi.

Niekiedy jednak dowcipy mogą okazać się przykre w skutkach. Dzieje się tak np. kiedy obrażają kogoś lub zaczynają dominować nad innymi sferami życia i w ten sposób pochłaniać zbyt wiele uwagi, czasu itp.

komizm, śmiech, humor, groteska, taktowny dowcip

Tragizm

Tragizm polega na przedstawieniu ludzkiego nieszczęścia. Skłania on do współczucia, a także refleksji, która może pomóc w uniknięciu podobnego losu.

Zdarza się, że błąd postrzegany jako komiczny doprowadza do wypadku, który jest już tragiczny. Dlatego mimo pozornej przeciwstawności łatwo napotkać przeplatające się elementy komiczne i tragiczne. Nawet w atmosferze zabawy dobrze jest dbać o to, by nie skrzywdzić siebie i innych.

tragizm, współczucie, smutek, czarny humor

Tajemnica

Jedną z ludzkich reakcji na coś, czego nie znamy jest strach. Pojawia się szczególnie wtedy, gdy nieznane stanowi dla nas zagrożenie. Inną emocją powodowaną przez tajemnicę, która może występować nawet w tym samym czasie, co strach, jest fascynacja. Wynika ona z chęci poznania tego, co ukryte. Nasila się zwłaszcza wtedy, kiedy spodziewamy się odkryć coś pięknego.

W danym momencie jesteśmy w stanie przetwarzać ograniczoną ilość informacji. Dlatego często, aby skupić odbiorcę na rzeczach ważnych, zakrywa się przed nim te mniej ważne.

W codziennej komunikacji międzyludzkiej na ogół nie skupiamy się fizjologii ludzkiej. Skóra zakrywa organy wewnętrzne, a ubrania część ciała, dzięki czemu nie rozpraszają one rozmówców, a oni mogą zająć się czymś innym.

tajemnica, strach, fascynacja, odkrycie, wstyd, zasłona, hermetyzacja

© MMXI–MMXVIII Tomasz Jan Drab
tawius art